Wordt Tesla het winnende automerk?

Na sombere berichten over tegenvallende verkoopcijfers, voortdurende prijsverlagingen, een grote ontslagronde en een gemankeerd gaspedaal in de cybertruck was er onder beleggers sprake van een bijna apocalyptisch sentiment in aanloop naar de publicatie van de kwartaalcijfers door Tesla.

Door geen gekkigheden uit te halen, maar professioneel een update te geven over de pijplijn met de goedkopere Model 2, de robotaxi en andere innovaties op basis van AI wist idool Elon Musk zijn fans andermaal te overtuigen. Het aandeel Tesla steeg 13% in de vier uur van handel na het reguliere sluiten van de beurs in New York. Neutrale beleggers letten vooral op drie belangrijke aandachtspunten om te bepalen wie er gaat overleven in de uiterst competitieve auto-industrie, die inmiddels kampt met structurele overcapaciteit:

1. Succesvolle modellen
2. Laagste productiekosten
3. Winnende software

De kernvraag daarbij, zoals altijd: welke investeringen geven het gewenste rendement?

Succesvolle modellen

Tijdens de spraakmakende Autoshow in Beijing, die wordt gehouden van 25 april tot en met 4 mei, presenteren alle autofabrikanten samen maar liefst 117 nieuwe modellen, 41 nieuwe conceptautos en in totaal 278 verschillende elektrische en hybride autos. De overcapaciteit komt daar tot leven. Met name voor Volkswagen is het een belangrijk evenement. Na 15 jaar marktleiderschap in China verloren de Duitsers in 2023 de toppositie aan lokale producent BYD. Met de presentatie van 44 nieuwe modellen hoopt Volkswagen het tij te keren. De werkelijkheid laat zien dat het nog steeds de consument is die bepaalt welke modellen een succes worden en welke niet. Dat geldt ook voor de keuze of er over tien jaar alleen elektrisch wordt gereden of voor een deel toch ook met traditionele verbrandingsmotoren.

Tesla heeft een andere strategie met slechts een handvol modellen, die allemaal 100% elektrisch zijn. Toch besefte Musk op tijd dat een komst van een goedkoper Model 2, waar al jaren op wordt gehint, essentieel is voor de geloofwaardigheid. De euforie van gisterenavond was grotendeels te danken aan de aankondiging dat Model 2 niet later, maar juist eerder van de band zal rollen.

Laagste productiekosten

Waar beleggers nog relatief weinig oog voor hebben is de harde strijd om de laagste productiekosten voor elektrische autos, die zich vooral achter de schermen afspeelt. BYD en Tesla zijn daar de absolute koplopers, omdat zij 70% tot 80% van alle onderdelen zelf maken. BYD heeft daarbij het voordeel van eigen batterijenproductie, verreweg de duurste component. Tesla investeert al jaren in revolutionaire assemblage, die dit jaar openbaar zal worden. Kenners twijfelen er niet aan dat Tesla zal slagen in de missie, wat voor een deel ook de hoge koers van het aandeel verklaart.

Volkswagen heeft op dit vlak volledig de boot gemist. Bij zijn aantreden in 2022 maakte CEO Oliver Blume al meteen duidelijk niet langer het meeste zelf te willen doen. Om de productiekosten met 40% te verlagen ging Volkswagen, specifiek voor de Chinese markt, een samenwerking aan met XPeng, waarin het 700 miljoen investeerde. De eerste modellen van die combinatie rollen in 2026 van de band.

Winnende software

Een ander onderdeel waar een toekomstige marktleider in de automobielsector het verschil kan maken is de software, wat Teslas investeringen in de robotaxi verklaart. Door miljardeninvesteringen in dataverzameling, full self drive (FSD)-software die autonoom rijden mogelijk maakt en een ondersteunde supercomputer heeft Tesla een jarenlange voorsprong op traditionele autofabrikanten. Zelf ziet hij het Chinese Huawei als belangrijkste concurrent. Andere partijen zullen samenwerkingspartners moeten vinden, wat een deel van de winst gaat kosten. Tesla zelf kondigde gisteren aan in vergevorderde gesprekken te zijn met het in licentie geven van de FSD-software aan tenminste n grote, bestaande partij. Het is niet denkbeeldig dat er voor autobesturingssoftware uiteindelijk maar een heel klein aantal technologieplatformen overblijft, zoals dat ook het geval is in andere sectoren.

Wie doet de beste investering?

In de machtsstrijd om de toekomstige topposities doen alle merken grote investeringen met veel risico. Tesla heeft uitstekende papieren, maar op dit moment leveren de software, de supercomputer en de Optimus-robot nog geen structurele bijdrage aan de winst. Chinese merken investeren miljarden, maar vinden lang niet voor alle modellen genoeg klandizie. Volkswagen kan niet anders dan blijven investeren in China, de grootste afzetmarkt, maar komen de nieuwe inspanningen niet te laat? Hetzelfde geldt voor de tientallen andere bekende automerken.

De ingezette prijzenoorlog gaat waarschijnlijk leiden tot een versnelling van de broodnodige consolidatie. Voor beleggers betekent een prijzenoorlog dunnere marges en minder winst. Het is op dit moment allerminst duidelijk wie de grote winnaars zullen worden. Het bovengemiddelde risico is iets dat moet worden meegewogen in elke beleggingsbeslissing.