Koersbewegingen van meer dan 10% door indexherweging

De toenemende populariteit van indexbeleggen vraagt om een grotere alertheid bij het beleggen in individuele aandelen, zo laat een actueel voorbeeld van de S&P 500 Index zien. eToros marktanalist Jean-Paul van Oudheusden geeft zijn opinie.

De grote populariteit van indexbeleggen zorgt voor een bijproduct in de aandelenhandel. Iedere index wordt periodiek herzien, waarbij wordt gekeken of alle beleggingen nog steeds aan de gestelde criteria voldoen. Hoe meer belegd vermogen een index volgt, hoe groter bij een herweging de koersontwikkeling van de betrokken aandelen kan zijn. De index die wereldwijd het meeste gevolgd wordt is de Amerikaanse S&P 500 Index, inmiddels wordt hier meer dan 10 biljoen in belegd, De herweging die op 7 juni werd aangekondigd toont de impact op individuele koersen.

Aandelen van toetreders KKR, Crowdstrike en GoDaddy gingen direct met respectievelijk 7,7%, 5,4% en 3,7% omhoog. Uittreders, Robert Half, Comerica en Illumina, zagen hun aandelen terstond dalen. Het beeld hield in de handelsdagen daarna aan (zie tabel), al zijn er natuurlijk meer aanleidingen voor koersbewegingen. Handelende partijen zijn onder andere speculanten, die anticiperen op de aan- of verkoop door indexfondsen en indexfondsen zelf, die niet afhankelijk willen zijn van n transactie op de daadwerkelijke dag van herberekening van de index (in dit geval 24 juni).

Beleggers opgelet

Voor beleggers is de populariteit van indexbeleggen in toenemende mate een factor om rekening mee te houden. Indexfondsen kopen aandelen niet op basis van een fundamentele analyse, maar omdat hun beleggingsregels het verplichten. Zodra een bedrijf tegenvallend nieuws publiceert en actieve beleggers verkopen, kan dat effect worden versterkt doordat indexfondsen in de periode daarna hun posities reduceren. Op korte termijn kan dit leiden tot bovengemiddeld hoge beweeglijkheid, zeker bij grotere aandelen in meer gevolgde indices. Op langere termijn is het effect van indexherwegingen veel kleiner, omdat andere nieuwsfeiten en economische ontwikkelingen een belangrijkere invloed hebben op de koers.

Tabel. Koersontwikkeling van toe- en uittreders bij de S&P 500 Index

Bron: Google Finance. Koersbeweging tussen 7 juni en 18 juni 2024

Einde groei indexbeleggen nog niet in zicht

Morningstar meldde begin dit jaar dat er in de Verenigde Staten in 2023 voor het eerst meer geld werd belegd in passieve dan in actieve beleggingsfondsen. Het moment zat eraan te komen, want het percentage passieve beleggers nam al tien jaar onafgebroken toe. Zelfs ABP, het grootste Nederlandse pensioenfonds, zwichtte begin maart voor de trend en maakte bekend voortaan maar liefst 80% van de portefeuille passief te gaan beheren.