Bert Colijn (ING) : ‘Politiek en inflatie bepalend’

Deze zomer kunnen centraal bankiers in de VS en Europa achteroverleunen, de eerste serieuze beslissing over een renteverlaging komt beiden pas in september. De focus van beleggers is inmiddels ook op politieke ontwikkelingen gericht waarmee het toch een spannende zomer kan worden. De Visie van Bert Colijn, econoom ING.

De jaarlijkse bijeenkomst van de Europese Centrale Bank in Sintra stond deze week op het programma. ECB-president Christine Lagarde mocht onder anderen de president van de Federal Reserve, Jerome Powell, ontvangen en daarmee waren veel ogen van beleggers gericht op het kleine Portugese stadje. Toch werd er weinig spannends gezegd over de ontwikkeling van de rente. Zowel in de VS als in Europa zijn de meest recente ontwikkelingen op inflatiegebied voorzichtig positief te noemen, maar niet dusdanig dat er een renteverlaging in juni aan zit te komen. Powell noemde het goede vooruitgang dat inflatie in de VS naar 2,6% jaar-op-jaar gedaald was in mei en ziet meer disinflatoire krachten in de Amerikaanse economie, maar vindt de arbeidsmarkt te sterk en het inflatieniveau nog te hoog om aan een renteverlaging te beginnen.

Voor Lagarde is de eerste rentedaling al achter de rug, maar lijkt een snelle reeks renteverlagingen niet aan de orde. De inflatie daalde in juni van 2,6 naar 2,5%, maar de kerninflatie bleef op 2,9% steken. Met name in de dienstensector blijven prijsstijgingen sterk op het moment en ook loongroei is nog steeds erg hoog, wat ervoor zorgt dat de ECB waarschijnlijk pas in september een serieus debat gaat hebben over de tweede renteverlaging. Uit Sintra kwamen dan ook vooral opmerkingen van ECB-bestuurders over of er nog slechts één of twee keer een renteverlaging komt dit jaar.

Powell focuste zich in zijn bijdrage aan het forum ook vooral op de Amerikaanse staatsschuld. Hij noemde de huidige staatsschuld absoluut houdbaar, maar het toekomstige pad van de Amerikaanse overheidsfinanciën onhoudbaar. Met een begrotingstekort dat dit jaar waarschijnlijk rond de 7% uitkomt en een staatsschuld die op 99% bbp staat, zou de VS zonder twijfel richting het strafbankje van de Europese Commissie gestuurd zijn als de VS in de EU zou zitten. Maar de VS kan nou eenmaal een hoop meer maken dan wij. Toch geeft Powell aan dat zo’n groot tekort in tijden van economische voorspoed op langere termijn voor ellende kan zorgen, zelfs in de VS.

De vraag is wie er naar Powell gaat luisteren in deze tijden van spannende politieke ontwikkelingen. Donald Trump, die een flinke voorsprong in de peilingen voor de verkiezingen aan het nemen is sinds het voor Joe Biden desastreus verlopen debat van vorige week, is onder andere van plan om grote belastingverlagingen permanent te maken en lijkt niet van zin om het begrotingstekort serieus terug te dringen. Van Biden zou meer budgettaire prudentie verwacht kunnen worden, maar zelfs als het huidige beleid doorgetrokken wordt, dan zou er nauwelijks wat van het tekort af gaan. Bovendien is de vraag of Biden überhaupt nog wel de Democratische presidentskandidaat wordt. Onrust onder de Democraten groeit en op de voorspelmarkten begint Kamala Harris snel terrein te winnen als mogelijke Democratische kandidaat. Veel onzekerheid dus, maar de kans dat Powell’s woorden snel tot verandering van beleid leiden is bij welke kandidaat dan ook klein.

Lagarde gaf Europese overheden een wat zwakkere boodschap mee dan Powell. Ze vindt het zeker belangrijk dat landen zich aan de heringevoerde begrotingsregels houden, maar gaf ook aan dat landen moeten blijven hervormen en investeren om economische groei aan te wakkeren. Daaruit valt op te maken dat de ECB zich impliciet veel meer zorgen maakt over een structureel zwakke economie met lage inflatie dan de Fed. Ondanks deze boodschap maken beleggers zich op het moment toch vooral zorgen om de staatsschuld in Frankrijk. De uitkomst van de tweede ronde van de Franse presidentsverkiezingen is erg onzeker, maar hoe dan ook lijkt Rassemblement National van Marine Le Pen een grote rol te gaan spelen in Frankrijk. Dat zou deze zomer een conflict met Brussel op kunnen leveren als de aanstaande Franse regering niet genoeg wil bezuinigen. Zo is plots niet inflatie maar de zorg over overheidsfinanciën de grootste bron van onrust op financiële markten in de eurozone deze zomer. De ECB zal ook ontwikkelingen van marktrentes in Frankrijk in de gaten houden deze zomer voordat zij een volgende beslissing over de rente moeten maken in september.