De voedselproductie vreet aan de planeet

De voedselproductie heeft een grote ecologische voetafdruk en zowel wat betreft de vraag als het aanbod doemen donkere wolken op. Stuart Briscoe, aandelenportefeuillemanager bij LGIM, beschouwt de winnaars en de verliezers.

We kunnen de voedselproductie zien als een volwassen markt, met een vraag die net iets harder stijgt dan de wereldbevolking. De bevolking groeit met zo’n 0,7% per jaar tussen 2023-2050, schat de VN. Daarmee moet volgens de VN de productie tegen 2050 met 60% stijgen. De huidige geleidelijke groei is volgens Briscoe te verklaren door stijgende lonen in ontwikkelde markten. Twee opvallende verschijnselen zijn volgens hem de positieve correlatie tussen het inkomensniveau en proteïneconsumptie en de opkomst van het GLP-1. Dit medicijn voor gewichtsverlies kan door zijn eetlustremmende werking een marginale rem zetten op de vraag naar eten.

De impact van voedsel

In zijn geheel is de voedselketen verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de wereldwijde broeikasgassenuitstoot. Ongeveer de helft van de bewoonbare grond wordt nu gebruikt voor landbouw en de sector is verantwoordelijk voor 70% van het wereldwijde zoetwatergebruik. De voedselketen is naar schatting verantwoordelijk voor 80% van wereldwijd biodiversiteitsverlies door chemische vervuiling en vernietiging van leefgebieden.

Intensieve landbouw, overbegrazing en ontbossing hebben 40% van de bodem wereldwijd matig tot sterk aangetast. Door deze beschadigde bodem stijgt het risico op overstromingen, omdat de bodem water minder goed kan opnemen en vasthouden. Bovendien fungeert de bodem als koolstofput en heeft daardoor zelfs een remmende werking op klimaatverandering.

Dan is er nog voedselverspilling; naar schatting wordt een derde van alle voedsel verspilt, wat resulteert in 8-10% van de broeikasgasuitstoot. “Theoretisch zouden 900 miljoen extra mensen van eten voorzien kunnen worden wanneer er een kwart minder voedselverspilling plaatsvindt”, stelt Briscoe. Dat is volgens hem mogelijk door geautomatiseerde sorteer- en bewerkingsapparatuur te gebruiken. Natuurlijke conserveringsmiddelen kunnen bovendien de houdbaarheid op een verantwoorde manier verlengen.

Onduidelijke vooruitzichten

“De voedselketen heeft zelf overigens ook last van klimaatverandering”, vertelt Briscoe. Hoge temperaturen zorgen voor onvoorspelbare regenbuien, die wederom een uitdaging vormen voor landbouw. De geconcentreerde productie van gewassen in bepaalde regio’s vermindert de veerkracht van het voedselsysteem bij extreem weer.

Een onduidelijker beeld van de vraag, een volatiel aanbod en druk op het klimaat zijn constante uitdagingen voor de voedselsector. Sommige bedrijven zullen hier echter van profiteren, Briscoe noemt met name de bedrijven die zich richten op verduurzaming en productiviteitsverhoging, zoals aanbieders van digitale landbouwtools om mestgebruik te optimaliseren en aanbieders van biomest of duurzame toevoegingsmiddelen in diervoeding.