Bamiwestern in de mijnbouw

Het was Tuco uit ‘The Good, the Bad & the Ugly’ die zei: “…when you have to shoot, shoot… don’t talk”. De Chinezen zijn gek op wijsheden en deze hebben ze ter harte genomen. Want vrijwel onmiddellijk na het aanscherpen van Amerikaanse restricties inzake de uitvoer van halfgeleiders naar China, stelde China een verbod in op de export van kritieke mineralen zoals gallium, germanium en antimoon naar de VS. Het is een opmaat voor een grotere reeks aan handelsconfrontaties.

“I’ll keep the money and you can have the rope.”

Kritieke metalen spelen een essentiële rol in de productie van veel defensiematerieel. Denk hierbij aan nachtzichtbrillen, precisiegeleide wapens, communicatieapparatuur, GPS-apparatuur, batterijen en andere defensie-elektronica. Maar ook worden de metalen veel verwerkt in de productie van permanente magneten, een belangrijk onderdeel van geavanceerde technologieën die essentieel zijn voor duurzame groei, van windturbines tot elektrische auto’s en scooters. Zonder deze cruciale metalen wordt het halen van de klimaatdoelstellingen een stuk lastiger. Allemaal belangrijke spulletjes dus. Dan kun je beter geen touw om je nek hebben.

Blondi had Tuco in de tang… dacht hij: “You see, in this world there’s two kinds of people, my friend: Those with loaded guns and those who dig. You dig.” En graven heeft China gedaan in de afgelopen decennia. De achterstand van de VS (en ook de EU) op het gebied van kritieke mineralen en metalen ten opzichte van China is groot, immens groot. Neem bijvoorbeeld zeldzame aardmetalen. China zit op een hele grote berg zeldzame aardmetalen en heeft in de afgelopen decennia veel winningsprojecten opgetuigd. Uit cijfers van het United States Geological Survey (USGS) blijkt dat het land een aandeel van ongeveer 70% heeft in de mondiale jaarlijkse output. Bijna 40% van alle reserves aan zeldzame aardmetalen ligt nog verborgen in China. En zo is China goed voor 94% van de wereldproductie van gallium en 83% van germanium. Dergelijke rijke deposities hebben de VS (en de EU) niet. Het geeft China daarmee een unieke, bijna monopolistische positie. Daarnaast zijn veel van die zeldzame aardmetalen en andere kritieke metalen technisch moeilijk te delven, waardoor het ook nog eens ontzettend lang kan duren voordat het ontginnen op grote schaal plaatsvindt. Het komt er bijna op neer dat een toeleverketen zonder China op de korte termijn ondenkbaar is.

“You’ll die slowly, very slowly old friend.”

De expertise op het gebied van kritieke metalen blijft nog lange tijd in China. De bulk aan mineralen, ertsen en de geraffineerde metalen uit dit land drukt haar stempel op de exportmarkt. China heeft daarmee een sterke troefkaart in handen. Het doet de fragiele verhoudingen in de geopolitieke arena geen goed en geeft voeding aan een mogelijk nieuwe fase in de handelsbetrekkingen.

De monopolie stoot hard tegen het zere been van de VS (en ook de EU). En het slechte nieuws is dat er niet veel alternatieven zijn voor de VS (en de EU) om de aanvoerbron te diversifiëren, om zo hun autonomie en vooral ook hun economisch concurrentievermogen te waarborgen. Want door de exportbeperking van China zullen de prijzen van gallium, germanium en antimoon op termijn gaan stijgen en daarmee stuwt het de inflatie. Maar dit is iets voor de lange termijn. Op de korte termijn zal de maatregel waarschijnlijk nog niet heel veel impact hebben. De spanningen waren immers al hoog en veel bedrijven hebben daardoor strategische voorraden aangelegd. En bovendien kan ook nog indirect worden ingekocht via bijvoorbeeld Japan, die het direct van China afneemt. Mits natuurlijk die route niet onder druk komt te staan, zoals ook in 2010 wel het geval was. Uiteindelijk is het signaal wat China afgeeft duidelijk: “Whoever double-crosses me and leaves me alive understands nothing about Tuco. Nothing!”. Met zoveel wijsheden is het niet voor niets dat ‘The Good, The Bad & The Ugly’ op plek 14 staat van de top 100 films allertijden (van de IMDb).