Waarom komt er een verplichte AOV?

De kogel lijkt door de kerk: naar verwachting wordt in het voorjaar van 2024 een wetsvoorstel ingediend om de arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) te verplichten voor zelfstandigen. Deze beslissing van het kabinet komt na jarenlang discussiëren. Waarom is hier eigenlijk voor gekozen?

Met een arbeidsongeschiktheidsverzekering krijg je als zelfstandig ondernemer een uitkering als je helemaal of voor een deel arbeidsongeschikt raakt. Als je je werk door een ongeval of ziekte niet meer kunt uitvoeren, kom je op deze manier niet zonder inkomen te zitten.

Momenteel is een AOV niet verplicht. Zelfstandigen kunnen zelf zo’n financieel vangnet regelen bij een verzekeraar.

De voordelen van een verplichte AOV

De verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zelfstandig ondernemers biedt veel voordelen. Enkele redenen waarom het kabinet de AOV wil verplichten:

• Het zorgt voor financiële bescherming van zelfstandig ondernemers bij arbeidsongeschiktheid. Het vermindert dus financiële kwetsbaarheid;
• Het maakt tegelijkertijd de kosten en risico’s voor de samenleving kleiner;
• Het vermindert het risico op inkomensverlies en financiële kwetsbaarheid;
• Het stopt oneerlijke concurrentie tussen werknemers en zelfstandigen. Zzp’ers zonder verzekering zijn voor opdrachtgevers namelijk vaak veel goedkoper dan personeel in loondienst;
• Het bevordert de sociale zekerheid en stabiliteit binnen de zelfstandige sector;

Zo gaat de verplichte AOV eruit zien

Momenteel is een arbeidsongeschiktheidsverzekering dus nog niet verplicht. Om kosten te besparen, laten veel zelfstandigen de verzekering links liggen. Ondernemers die wel een AOV afsluiten, kunnen op dit moment kiezen uit verschillende soorten verzekeringen: beroepsarbeidsongeschiktheid, passende arbeid en gangbare arbeid. Deze verschillen vooral in de voorwaarden die gelden rondom het bepalen van het uitkeringspercentage van de arbeidsongeschiktheidsverzekering.

Ook zijn er verschillende pakketten. Zo zijn er bijvoorbeeld uitkeringen voor een kortere periode (van een paar jaar) of langere periode die uitkeren tot aan je AOW-leeftijd.

Deze flexibiliteit verandert waarschijnlijk bij de invoering van de verplichte AOV, die mogelijk tussen 2027 en 2029 ingaat. Er komt dan vermoedelijk een arbeidsongeschiktheidsverzekering met standaard voorwaarden. Deze eisen worden opgelegd vanuit de overheid.

Zelfstandig ondernemers die onder de verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering vallen, hebben zo’n ‘standaardverzekering’, welke het volgende omvat:

• Een uitkeringsduur tot aan de AOW-leeftijd;
• Een uitkering van maximaal 70% van het laatstverdiende inkomen (gebaseerd op een inkomen tot maximaal 143% van het minimumloon);
• Een uitkering die nooit hoger zal zijn dan 100% van het minimumloon;
• Een premie van naar schatting 7,5% tot 8% van het inkomen;
• Een wachttijd van een jaar voordat ze in aanmerking komen voor een uitkering;
• Een aanvraagprocedure bij UWV;
• Gelijke verzekeringsvoorwaarden ongeacht de individuele situatie.

Wel of niet wachten tot de verplichte invoering?

Je kunt als zelfstandige op elk moment arbeidsongeschikt raken. Een ongeluk ligt namelijk in een klein hoekje. Als je geen buffer bij elkaar hebt gespaard en op zoek bent naar financiële zekerheid, dan kan het verstandig zijn om nu al te investeren in een arbeidsongeschiktheidsverzekering en hier niet mee te wachten tot 2027.