Van handels- naar valutaoorlog

Een valutaoorlog lijkt onvermijdelijk. De VS kan blijven zitten op de troon van de wereld, inclusief de financiële markten, maar dit begint een doorn in het oog te worden van veel opkomende landen. Het gaat hierbij niet alleen om Brazilië, India, Rusland en China, maar ook om een reeks nieuwe opkomende landen die de wereldmarkt willen beheersen met hun producten. Deze landen willen steeds minder gedomineerd worden door de dollar, die bovendien een riskante valuta is om mee te handelen.

Als gebruiker moet je je voegen naar de regelgeving van de Verenigde Staten, en dat is voor veel opkomende landen geen aantrekkelijke situatie. Qua omvang van de economie doet de nieuwe groep van BRIC-landen niet onder voor de VS.

De dollar is nog steeds dominant; je kunt je afvragen hoe lang dat nog zo zal zijn. Momenteel wordt de dollar nog als de belangrijkste reservevaluta beschouwd, met 58% van alle reserves in dollars. Dit geeft de VS de mogelijkheid om de valutamarkt te domineren en biedt een strategisch voordeel voor Amerikaanse bedrijven, terwijl het een barrière opwerpt voor buitenlandse concurrenten.

Recentelijk zei Trump op sociale media iets dat typisch is voor een dictatoriale uitspraak: “We eisen een toezegging van deze landen dat ze geen nieuwe BRICS-valuta zullen creëren, noch een andere valuta zullen steunen om de machtige Amerikaanse dollar te vervangen, anders krijgen ze te maken met 100%-tarieven, en moeten ze verwachten vaarwel te zeggen tegen de verkoop aan de prachtige Amerikaanse economie.” Democratische krachten met één klap onder het tafelkleed geveegd. Dit zou niet moeten kunnen, maar de realiteit is dat Amerika de meest dominante valuta ter wereld heeft.

Vergelijk de strijd met die tussen Intel en Nvidia: Intel heeft te lang vastgehouden aan wat goed ging en heeft jarenlang geprofiteerd van de vraag van Microsoft, maar hierdoor heeft het een enorme technische achterstand opgelopen. Intel heeft kansen in de mobiele markt volledig laten liggen, wat deels te maken heeft met de invloed van Microsoft dat nooit de mobiele markt had mogen verlagen. Nvidia heeft Intel voor een belangrijk deel van de kaart geveegd. De les is dat je nooit op je lauweren moet rusten; een concurrent kan je zomaar inhalen.

Voor Amerika, en daarmee ook voor de waardering van Amerikaanse aandelen, zal dit in de komende jaren tot uitdrukking komen in koers-winstverhoudingen die nu nog relatief hoger zijn dan elders in de wereld, maar die zullen dalen naarmate de reserves van 58% smelten. Trump is hier een belangrijk figuur in; want de angst dat opkomende landen – met ondersteuning van Europese landen – de positie van de dollar ondermijnen, is reëel. Dreigen met het verhogen van de handelstarieven naar 100% zal zeker gevolgen hebben. Dat is oorlog, maar liever een valutaoorlog dan een kernoorlog.

Deze column is eerder gepubliceerd in  de eCash van december.